Gaslighting to stosunkowo nowe pojęcie, pod którym kryje się wyrafinowana forma przemocy emocjonalnej. Jej celem jest doprowadzenie ofiary do stanu tak silnej dezorientacji, że może ona zwątpić w swoją wartość oraz racjonalną ocenę sytuacji. Warto więc wiedzieć czym jest gaslighting i jak się przed nim bronić.
Spis treści
Gaslighting – termin
Termin gaslighting nawiązuje do sztuki teatralnej zatytułowanej „Gas Light”, w której sprawca – mąż usiłujący przejąć kontrolę nad majątkiem żony. Próbuje on doprowadzić ofiarę do utraty równowagi psychicznej, poprzez odnoszenie się do faktów, które nigdy nie miały miejsca i przypisanie czynów, których sam jest sprawcą.
Choć sam termin funkcjonuje w psychologii od niedawna, to samo zjawisko nie jest nowe. Podobnych metod używała w latach 70. XX wieku niemiecka organizacja wywiadu wobec wrogów. Ten rodzaj środków walki psychologicznej nazywano „dekompozycją”, gdyż miały one wywołać w ofiarach lęk i myśli paranoiczne, a następnie doprowadzić do dezintegracji psychicznej.
Gaslighting – metody
Gaslighter, czyli osoba stosująca ten typ manipulacji, rzadko jednak będzie potajemnie włamywać się do domu ofiary, aby poprzestawiać meble i wskazówki zegarów czy też w inny sposób ingerować w jej otoczenie. Najczęściej swój cel będzie próbowała osiągnąć przy użyciu kłamstw, dezinformacji, zaprzeczenia i podważania przekonań osoby, która stała się jego celem. Są to działania intencjonalne, których zamiarem jest obniżenie poczucia wartości konkretnej osoby oraz wzbudzenie w niej poczucia bezsilności.
W jaki sposób zachować się, podejrzewając że jest się ofiarą gaslightingu? Część przejawów przemocy psychicznej może być trudna do uchwycenia, niemniej należy zwrócić uwagę na pewne charakterystyczne zachowania. Sprawca może próbować wmówić ofierze, że nie warto nikogo informować o swojej sytuacji, dążąc do pogłębienia poczucia izolacji i ograniczając wsparcie społeczne. Dlatego warto otaczać się ludźmi, wśród których można poczuć się bezpiecznie oraz którzy pomogą zweryfikować wątpliwości. Należy ograniczyć kontakt ze sprawcą, odseparować się od niego fizycznie i mentalnie. U osób doświadczających przemocy psychicznej może wykształcić się poczucie bezradności, bierności, niezdecydowania. Psychoterapia z wykwalifikowanym specjalistą może okazać się pomocna w zbudowaniu takiego dystansu, a także w wypracowaniu ważnej w tym trudnym momencie odporności psychicznej. Więcej informacji z zakresu psychoedukacji możemy znaleźć np. odwiedzając stronę Centrum Dobrej Terapii.
Źródło: Artykuł sponsorowany