Pęki suszonych ziół

Jak prawidłowo zbierać zioła?

Zioła, które rosną w naszych ogrodach, na łąkach, polach oraz w lasach mają różnorodne właściwości i zastosowania i mogą być pomocne w codziennym życiu. Wiele ziół możemy zbierać samodzielne i wykorzystywać w kuchni, kosmetyce i domowej medycynie. Poradzimy, jak prawidłowo zbierać zioła, aby zachowały swoje wartości zdrowotne i smakowe.

Zioła suszone, nalewki, napary, hydrolaty lub maceraty z ziół są pomocne w życiu codziennym. Stosowane są w kuchni lub codziennej pielęgnacji, ale także w leczeniu  niektórych dolegliwości i schorzeń. Jako tak zwany surowiec zielarski możemy wykorzystywać różne części roślin – kwiaty, liście, pąki, owoce, łodygi, kłącza, cebule lub korzenie, a także korę.

Gdzie zbierać zioła

Zioła możemy pozyskiwać z własnego ogrodu i to mamy pewność jakości roślin – czystości gleby, braku oprysków oraz ewentualnych innych zanieczyszczeń. Oczywiście możemy także korzystać z ziół rosnących dziko i tu koniecznie trzeba przestrzegać kilku zasad. 

Przede wszystkim NIE ZBIERAMY roślin, które są pod ochroną! Są to na przykład: czosnek niedźwiedzi, centuria nadbrzeżna (ziele tysiącznika), babki (górska, nadmorska i pierzasta), brzoza (karłowata, niska i ojcowska), goryczki i goryczuszki, tojady, arnika górska.

Żadnych ziół nie wolno zbierać ze stanowisk, które są usytuowane blisko ulic, ścieków, wysypisk śmieci, terenów przemysłowych oraz pól uprawnych. 

Warto zbierać zioła, które rosną w miejscach słonecznych i suchych, najlepiej na południowych stokach, suchych słonecznych łąkach. Takie rośliny są silniejsze w działaniu i mają wyższą wartość leczniczą. 

Kiedy zbierać zioła

Aby uzyskać zioła odpowiedniej jakości, które będą posiadały wszystkie właściwości, ważny jest zbioru. Tuż przed zbiorem powinniśmy zorientować się kiedy dany gatunek roślin powinien być zbierany. Ważna jest pora roku, pora dnia, a nawet godzina zbiórki. Dla niektórych roślin odpowiednim momentem będzie proces kwitnienia, a dla innych proces rozkwitania. Z kolei rośliny korzeniowe będą dopiero zbierane po zakończeniu procesu wegetacyjnego. Zbiór ziół można rozpocząć już zimą! Na przykład igliwie świerkowe i sosnowe najlepiej zbierać zbierać w styczniu lub w lutym, ponieważ wtedy zawiera najwięcej witaminy C.  

Na właściwości zielarskie roślin może wpływać również pora dnia. Rośliny zbierane o świecie i pokryte rosą mogą być narażony na niekorzystne przemiany biochemiczne. Z kolei dla niektórych roślin najlepszą porą na zbieranie są godziny południowe lub wczesne popołudniowe lub późny poranek (ok. godz. 10.00 – 11.00).

Przy zbiorze ziół równie ważna jest pogoda. Zioła należy zbierać w dni suche, to znaczy wtedy, gdy powietrze nie jest wilgotne i gdy oczywiście nie pada deszcz.

Jak suszyć zioła

Większość roślin (liści, kwiatów, korzeni oraz owoców) przeznaczonych na surowiec zielarski, po zebraniu należy suszyć w celu ich utrwalenia. W domu zioła najlepiej suszyć na wolnym powietrzu, w suszarce do warzyw lub po prostu w piekarniku – w temperaturze od 30-40°C. Sprzyjające warunki do suszenia ziół będą panować na strychach oraz przewiewnych suszarniach lub na werandach. 

Inne sprawdzone sposoby utrwalania ziół to suszenie, mrożenie, maceracja w alkoholu lub tłuszczu, a także solenie.