Smardze to bardzo efektowne grzyby, które jako jedne z pierwszych pojawiają się w polskich lasach. To wiosenny skarb, który występuje niezwykle rzadko. Wiele osób tego grzyba zna tylko ze słyszenia i nigdy nie widziało smardza w naturze. Są to bardzo smaczne grzyby o lekko korzennym aromacie. Niestety po smardze musimy wybrać się do naszych południowych sąsiadów, ponieważ w Polsce są chronione.
Spis treści
Smardz jadalny zwany zwyczajnym
Smardz jadalny (Morchella esculenta), zwany smardzem zwyczajnym, należy do rodziny smardzowatych. Grzyby z tej rodziny uznawane są za jedne z najsmaczniejszych grzybów — nie tylko w Polsce, gdzie są bardzo rzadkie i objęte ochroną. Smardze możemy jeść dopiero po obgotowaniu lub obsmażeniu, ponieważ na surowo są lekko trujące. Poza niezwykłymi walorami smakowymi odznaczają się także wyjątkowym wyglądem — ich owocniki (główki, kapelusze) przypominają ażurowy labirynt!
Jak rozpoznać smardze?
Smardze wyglądają kosmicznie! Mają białe trzonki oraz owocniki (główki) koloru brunatno-brązowego, beżowego, szarego lub nawet czarnego, które wyglądają jak pofałdowana skóra lub labirynt. Smardze to dość duże grzyby — trzonek dorasta do ok. 9 cm wysokości, a główka ma średnicę ok. 7 cm i wysokość ok. 10 cm. Miąższ grzyba jest białawy, kruchy, łamliwy i bardzo smaczny.
Sprawdź, gdzie rosną grzyby
Jak wygląda smardz trujący?
Nawet smardze jadalne są lekko trujące, dlatego możemy je jeść dopiero po obróbce termicznej. Natomiast smardza zwyczajnego możemy pomylić z bardziej trującym smardzem wyniosłym i smardzem półwolnym. Natomiast grzybem silnie trującym grzybem mylonym ze smardzem jest piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta), która pojawia się w lasach w czasie podobnym jak smardze. Jej spożycie może powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe, uszkodzenia wątroby, śledziony, nerek, szpiku kostnego i wzroku.
Gdzie i kiedy rosną smardze?
Smardze rosną prawie w całej Europie kontynentalnej, na Dalekim Wschodzie (Chiny, Korea, Tajwan, Japonia) i w Ameryce Północnej. W Polsce smardze to grzyby bardzo rzadkie. Są objęte ochroną i ich zbiór jest zabroniony. Na grzybobranie smardzów możemy wybrać się do Czech lub Słowacji, gdzie są one bardziej rozpowszechnione. Kiedy rosną smardze? Pierwsze smardze mogą pojawiać się już w marcu i rosną aż do początku lipca.
Gdzie szukać smardzów? Grzyby te występują na glebach żyznych, bogatych w związki organiczne. Możemy je znaleźć w lasach liściastych i iglastych, na łakach i brzegach rzek, a nawet w ogrodach i sadach. Lubią towarzystwo jesionów i drzew owocowych.
Jak przyrządzić smardze?
Smardze podajemy po obróbce cieplnej, ponieważ na surowo zawierają toksyny. Są to grzyby bardzo smaczne i cenione przez koneserów na całym świecie. Charakteryzują się lekko orzechowym smakiem, który nie jest ziemisty i mięsistą konsystencję. Możemy dusić je w śmietanie, smażyć na maśle, podobnie jak rydze. Ze smardzami możemy zrobić jajecznicę, omlet i makaron z kremowym sosem.
Sprawdź, jak gotować smardze.