Sos holenderski, uważany jest przez wielu za najdoskonalszy ze wszystkich istniejących sosów. To klasyczny francuski dodatek śniadaniowy. Ten dekadencki sos na bazie jajek o prawie kremowym, maślanym smaku, może być bardziej pikantny lub słodszy. Bez niego trudno wyobrazić sobie jajka w koszulkach i młode szparagi. Sprawdź, jak zrobić sos holenderski!
Spis treści
Co to jest sos holenderski i skąd pochodzi
Sos holenderski to kremowy, bogaty i pyszny sos na bazie żółtek i masła, który możemy podawać do różnych potraw. Jest to klasyczny sos kuchni francuskiej. To właśnie on nadaje jajkom po benedyktyńsku ich charakterystyczny smak. Pierwotna nazwa tego specjału, który we Francji znany jest od stuleci, to “Sauce Isigny” – pochodziła od małego miasteczka w Normandii – Isigny-sur-Mer . Zmiana nastąpiła w czasie drugiej wojny światowej, gdy we Francji brakowało masła i musiało być ono importowane z Holandii. I tak światową popularność zyskał sos holenderski — hollandaise sauce.
Z czego robi się sos holenderski?
Najprościej mówiąc, sos holenderski to żółtka i klarowane masło. Do tego sok z cytryny lub wino i trochę przypraw. Sos zawiera te same składniki co majonez, ale jest gęstszy i bardziej pikantny.
Oto lista składników na tradycyjny sos holenderki:
- 100 g roztopionego masła
- 2 łyżki cytrynowego soku lub białego wina
- 3 żółtka
- 4 łyżki wrzątku
- sól, pieprz czarny i pieprz kajeński
Jak zrobić sos holenderski?
Przed sporządzeniem sosu przygotowujemy wszystkie składniki. W rondlu zagotowujemy szklankę wody. Sok cytrynowy lekko podgrzewamy — nie może być zimny. Masło roztapiamy — musi być gorące. Oddzielamy żółtka od białek, z których możemy np. zrobić lukier z białek lub kokosanki.
Przygotowanie sosu krok po kroku
- Żółtka wbijamy do miski ustawionej na kąpieli wodnej i ubijamy trzepaczką lub mikserem, aż zaczną gęstnieć.
- Nie przerywając miksowania, dodajemy 1 łyżkę stołową wrzącej. Gdy połączy się z żółtkami, dodajemy kolejne dwie łyżki wrzątku.
- Cały czas ubijając sos, cienką strużką wlewamy ciepły sok cytrynowy lub wino.
- Zdejmujemy miskę z kąpieli wodnej i nie przerywając ubijania, bardzo wolno dolewamy gorące, roztopione masło.
- Doprawiamy solą, pieprzem i pieprzem kajeńskim i jeszcze chwilę ubijamy. Sos jest gotowy. Podajemy go na ciepło w sosjerce lub bezpośrednio polewamy danie.
Sos możemy dodatkowo doprawić, według upodobania, drobniutko posiekanymi liśćmi trybuli lub estragonu. Możemy dodać także bitą śmietaną, wówczas otrzymamy sos muślinowy. Inne sosy na bazie sosu holenderskiego to sos maltański, berneński i choron.
Do czego podajemy sos holenderski?
Jest to znakomity dodatek do ryb gotowanych i pieczonych, krewetek, gotowanego homara oraz do mięs z rusztu, a także do szparagów i jajek po benedyktyńsku. Ale możemy podać go jedynie z grzanką i zaserwować ekskluzywne śniadanie. Jest także klasycznym dodatkiem do sałatki francuskiej, a także do warzyw z wody — młodych ziemniaków, kalafiora, fasolki szparagowej. We Francji czasami nazywany jest “mlekiem matki”, gdyż stanowi bazę i dodatek to wielu przepysznych potraw na ciepło i na zimno.
Jak uratować sos holenderski
W trakcie przygotowania sosu holenderskiego unikamy przegrzania emulsji, powoduje to bowiem twardnienie żółtek, które oddzielają się z całości. Jeżeli to nastąpi, możemy uratować sos i dodać 1 do 2 stołowych łyżek świeżej śmietany, a następnie energiczne ubijać sos trzepaczką.