Kardamon jest przyprawą o mocnym, korzennym aromacie. Od tysiącleci wykorzystujemy go na całym świecie do doprawiania dań na słodko i na ostro. Skąd pochodzi ta pachnąca przyprawa i do czego możemy dodawać kardamon?
Spis treści
Kardamon zielony – królowa azjatyckich przypraw
Kardamon zielony, popularnie nazywany kardamonem to jedna z najdroższych przypraw świata, tuż po szafranie (czy wiesz, jaki smak na szafran). Nazywany jest królową przypraw i panuje obok króla, którym jest czarny pieprz. Jest chętnie wykorzystywany w daniach kuchni azjatyckiej, ale też europejskiej. Jako przyprawa wykorzystywane są pestki kardamonu malabarskiego.
Smak i aromat kardamonu doceniane są od tysiącleci. W starożytnym Egipcie przyprawa była używana jako dodatek do perfum, a w Rzymie stanowiła składnik kadzideł.
Kardamon ma także zastosowanie w medycynie. Olejek eteryczny z pestek kardamonu wykazuje działanie antyoksydacyjne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, rozkurczowe i przeciwbiegunkowe. Jest bogatym źródłem wielu cennych witamin (A, C, E, K, B1, B2, B3, B6) i minerałów (wapń, żelazo, potas, magnez, fosfor, cynk).
Kardamon zielony, czyli kardamon malabarski
Jako przyprawę kardamon pozyskujemy z nasion (pestek) kardamonu malabarskiego. Kardamon malabarski (Elettaria cardamomum) to gatunek byliny należący do rodziny imbirowatych. Roślinę potocznie nazywamy także kardamonem cejlońskim, kardamonem długim, indyjskim, jawajskim, zwyczajowo mówimy po prostu kardamon. W świecie przypraw znany jest także kardamon czarny, który pochodzi z owoców amomka szydlastego (Amomum subulatum).
Skąd pochodzi kardamon
Kardamon malabarski naturalnie występuje na Półwyspie Indyjskim, Cejlonie, w Chinach i Indonezji. Jest uprawiany w Indiach, Sri Lance, na Cejlonie, w Chinach i Indonezji oraz innych krajach tropikalnych. Został też przeniesiony i zaaklimatyzowany w Ameryce Środkowej – głównie w Gwatemali.
Jaki smak ma kardamon?
Kardamon to przyprawa o charakterystycznym, ciepłym, korzennym, słodkawym i lekko cytrusowym aromacie. Ma łagodny zapach i intensywny korzenny smak z wyraźną nutą kamfory. Jest lekko piekący, słodkawy, obecne są w nim nuty pieprzowo-cynamonowe. Smak kardamonu można jako:
- Ostry: Kardamon ma lekko piekący smak, który jest jednak przyjemny.
- Słodki: Kardamon ma również słodki smak, który jest delikatny.
- Pieprzowy: Kardamon ma nuty pieprzowe, które nadają mu pikantności.
- Cynamonowy: Kardamon ma nuty cynamonowe, które nadają mu korzennego posmaku.
Smak kardamonu jest bardzo złożony i trudno go opisać jednym słowem. Najlepiej smak kardamonu ocenić samodzielnie, próbując go.
Do czego dodajemy kardamon
Kardamon jest popularną przyprawą w kuchni indyjskiej, arabskiej i orientalnej. Dodaje się go do potraw mięsnych, rybnych, warzywnych, takich jak curry, gulasze, zupy, sosy, sałatki, napoje. Używany jest także do przyprawiania dań na słodki – ciast, pierników, puddingów i zup owocowych, a także kawy i herbaty (wzmacnia smak i wzmaga ich działanie pobudzające). W Europie kardamon wykorzystywany jest jako składnik przyprawy korzennej do pierników, a także do wytwarzania kiełbas i marynat oraz jako dodatek do kiszonek, sosów i nalewek.
Olejek z nasion kardamonu jest również składnikiem wielu kosmetyków i perfum.
Kardamon w kuchni staropolskiej i polskiej kuchni
Kardamon to przyprawa, która pochodzi z Indii, ale znamy ją i wykorzystujemy w Europie już w starożytności. W Polsce pojawiła się w XIV wieku, a jej popularność rosła w kolejnych stuleciach. W kuchni polskiej kardamon stosujemy głównie w słodkich daniach, które podajemy na Wigilię i na Boże Narodzenie, takich jak pierniki, makówki, kutia i kompot z suszu. Dodajemy go również do mięs, szczególnie jagnięciny i dziczyzny, a także do zup (zupa grzybowa, pomidorowa lub zupa grochowa), pasztetów i sosów (np. sos pomidorowy i pieczeniowy).