Piernik i drobne pierniczki nieodłącznie kojarzą nam się ze świętami Bożego Narodzenia, choć dobry piernik można zajadać przez cały rok. Szczególnie smaczny jest piernik dojrzewający, który potrzebuje czasu, aby po upieczeniu zachwycać smakiem. Sprawdź, kiedy trzeba zarobić ciasto na tradycyjny, staropolski piernik dojrzewający.
Spis treści
Piernik – ciasto o średniowiecznych korzeniach
Piernik znany jest od średniowiecza i to nie tylko w Polsce! Jest to tradycyjne ciasto miast hanzeatyckich. Pierniki wypiekane były i są w Bremie, Norymberdze, Monachium, Amsterdamie, Ostendzie, czeskich Pardubicach i litewskiej Kłajpedzie. W Polsce pierwszy piernik powstał w Krakowie (w końcu to miasto hanzeatyckie), z pierników słynie oczywiście Toruń, ale wypiekane były także w Gdańsku.
Polska nazwa piernikach pochodzi od staropolskiego słowa “pierny”, czyli pieprzny. Pieprz i inne przyprawy korzenne, takie jak cynamon, imbir, goździki, kardamon, nasiona kolendry, gałka muszkatołowa, anyż, ziele angielskie oraz cykata, czyli kandyzowane skórki owoców cytrusowych to obowiązkowe dodatki do ciasta piernikowego. Drugim kluczowym składnikiem jest naturalny miód pszczeli. Do tego mąka – pszenna lub razowa. Obecnie do ciasta piernikowego dodajemy sodę oczyszczoną lub potaż, jednak w średniowiecznych recepturach brak tych dodatków.
Pierniki to wypieki wyjątkowo trwałe – można je jeść nawet kilka miesięcy po upieczeniu. Cechę tę zawdzięczają korzennym przyprawom i dużej zawartości miodu – produkty te mają właściwości bakteriobójcze i zapobiegają rozwojowi pleśni.
Pierniki dojrzewające
Piernik dojrzewający to piernik, który przed pieczeniem długo leżakuje (czasem nawet kilka tygodni) w zimnym miejscu — piwnicy lub lodówce. W tym czasie surowe ciasto piernikowe musi po prostu sfermentować — proces ten zmienia strukturę i skład chemiczny ciasta. Dzięki temu po upieczeniu piernik dojrzewający jest wyjątkowo trwały i ma niesłychane walory smakowe.
Kiedy zarobić ciasto na piernik dojrzewający, żeby było gotowe na Boże Narodzenie?
Istnieją różne receptury na przygotowanie piernika dojrzewającego i różny jest też czas jego leżakowania. Ciasto na piernik leżakuje i dojrzewa kilka tygodni. Jednak, aby ciasto zdążyło się przefermentować, musi odpoczywać minimum 2 tygodnie, ale w warunkach domowych możemy trzymać je w chłodzie nawet miesiąc. Średniowieczni piekarze w Toruniu ciasto na pierniki zostawiali nawet pół roku w drewnianych faskach, aby osiągnąć odpowiedni efekt.
Dlatego, ciasto na pierniki na Boże Narodzenie, tradycyjnie ciasto zarabia się po tuż andrzejkach.
Gdy ciasto dojrzeje, pieczemy piernik kilka dni przed Bożym Narodzeniem. Piernik staropolski dojrzewający możemy przechowywać nawet kilka tygodni – zachowa wszystkie walory smakowe.
Czym przełożyć staropolski piernik dojrzewający po upieczeniu?
Jeżeli lubimy pierniki przekładane, staropolski piernik dojrzewający możemy przełożyć. Najlepsze będą tradycyjne powidła śliwkowe. Smak wyprażonych śliwek idealnie komponuje się z korzenno-miodowym aromatem piernika.